Licht voor wonen met kunst

In een in elk opzicht onconventionele woning in Berlijn die een collectie grootschalige kunstwerken herbergt, bewijzen ERCO spots eens te meer hun kwaliteit en de talloze gebruiksmogelijkheden – ook voor buitengewone vereisten. De jurist en kunstverzamelaar, Gunnar Schnabel, een internationaal gerenommeerde specialist voor kunstrestauratie, heeft ons een rondleiding door zijn woning gegeven.

Het zou wel eens één van de meest buitengewone eengezinswoningen van de hoofdstad kunnen zijn – de woning die advocaat Gunnar Schnabel voor zichzelf, zijn echtgenote, zijn kunstcollectie en zijn kantoor in de Berlijnse wijk Tiergarten heeft gebouwd. Daarbij is het in een rustige zijstraat van de Potsdamer Straße gelegen gebouw geen luxueuze villa, noch een capricieus gebouw dat al van verre de aandacht trekt.

Vanaf de buitenkant gezien is de nieuwbouw, die op een decenniumlang braakliggend perceel ontstond, juist onopvallend. Harmonisch en met de grootste vanzelfsprekendheid integreert deze in de door de huurhuizen uit de oprichtingstijd gevormde buurt. Zijn donkere, bakstenen façade verwijst naar de bebouwing in de omgeving. Daarnaast herinnert de erker die zich vanaf de eerste verdieping naar de vrije ruimte boven de trottoirs vooruitschuift, aan traditionele, Berlijnse huurhuizen.

Ruimten voor kunst
Wie zou meteen vermoeden dat zich achter een dergelijke façade slechts een enkele, circa 900 m² grote woning bevindt die zich uitstrekt over zes verdiepingen – inclusief de ingesprongen trapverdieping? Wie zou bovendien verwachten dat – afgezien van één etage waar de slaap- en badkamers werden gebouwd – ieder van deze verdiepingen uit vrijwel slechts één ruimte bestaat? De afmetingen zijn opmerkelijk en wel zoals in het algemeen een royale woonruimte wordt voorgesteld. Vroeger zou dit een salon of galerie heten.

Het enorme formaat van de ruimten is duidelijk door de wens van de opdrachtgevers ingegeven om samen met de schilderijen, de meeste van groot formaat, uit hun kunstcollectie te wonen. En wanneer u dan toch niet het gevoel krijgt dat u in een museum bent, dan ligt dat aan het loftachtige, sympathiek informele karakter. Dat danken de ruimten naast hun royale formaat en hun tot 4 meter hoge plafonds ook aan de keuze van de gebruikte materialen. Plafonds en wanden zijn van zichtbeton; de vloer bestaat gedeeltelijk uit een edele dekvloer en gedeeltelijk uit robuust eikenparket. Onderbouwd wordt de – beslist gewenste – associatie met een loft door het open aangelegde trappenhuis en de liftschacht die op sommige verdiepingen vrij in de ruimte staat. Het behoeft geen betoog: voor de kunst – overwegend schilderijen van de Nieuwe Wilden uit de jaren 80 van de vorige eeuw – die het kader van een gewone woning zou onderbreken, zijn hier condities ontstaan waarin ze hun aura op ideale wijze kunnen ontplooien.

De vraag van de verlichting: wonen en exposeren
Gunnar Schnabel had zulke precieze voorstellingen van zijn domicilie dat de architecten hier in principe vooral verantwoordelijk waren voor de statisch veeleisende implementatie en de kwaliteitscontrole. Er was al begonnen met de bouw, toen plotseling de vraag naar een adequate verlichting van de ruimten op de voorgrond trad. Schnabel vond een goede verlichting van de schilderijen aan de wanden het belangrijkste – efficiënt en toch zo geriefelijk en warm als mogelijk was. Daarvan afgezien wilde men bovendien lichtbronnen voor objecten in de ruimte - bijvoorbeeld voor de grote, ovale vergadertafel op de kantoorverdieping, of voor de reusachtig aandoende, ronde eettafel op één van de sober, maar stijlvol ingerichte woonverdiepingen.
„Het is niet mogelijk om dergelijke ruimten met normale kamerarmaturen uit te rusten. Die zijn niet tegen de taak opgewassen – en uiteindelijk zou dat zijn uitgemond in een volledig heterogene lampenwinkel“, vermeldt Gunnar Schnabel. Nadat zijn elektricien hem op ERCO attent had gemaakt, leerde hij de producten bij een bezoek aan de Berlijnse showroom van ERCO beter kennen – en was verrukt.

Een passie voor perfectie – ook bij de verlichting
„Ik heb ook naar alternatieven gekeken“, bekent Schnabel. „ERCO heeft op dit kwaliteitsniveau echter geen concurrenten – tenzij de bereidheid bestaat om aanzienlijke bezuinigingen op de koop toe te nemen." Dit is niet de aard van de opdrachtgever die zijn project met grote persoonlijke betrokkenheid en een onverholen hunkering naar perfectie voortzet. „Stelt u zich voor“, vertelt hij, nog altijd verbouwereerd, „er waren enkele aanbieders van wie de mechanische ventilatoren geluid maken!“ Zoals alle ERCO armaturen kan Light Board, dankzij zijn efficiënt passief warmtemanagement het daarentegen zonder dergelijke koelunits doen. De compacte vorm van de armatuur markeert bovendien een bescheiden aanwezigheid in de ruimte zonder zich naar de voorgrond te dringen. Zijn sobere en tegelijkertijd markante rechtlijnigheid correspondeert met de architectonische stijl van de woning. Met een zeer goed ontwikkeld gevoel voor vormgevingsdetails kan Schnabel deze kwaliteit van de vorm van Light Board volledig waarderen – net zoals de innovatieve LED-technologie met een gering stroomverbruik. „Deze maakt ook een keer een feestelijke verlichting van het volledige gebouw mogelijk, zonder daarbij meteen aan het stroomverbruik te denken“, stelt hij tevreden vast.