Gedurende lange tijd was het plafond in de winkelvormgeving een over het hoofd gezien onderdeel van de architectuur. In toenemende mate wordt het nu door ontwerpers als autonoom vormgevingselement beschouwd. Daarbij biedt het een flexibele basis voor de verlichting van producten en tegelijkertijd een waardevol kader voor de enscenering van het merk. De vormgevingsspeelruimte strekt zich daarbij uit van een expressieve, technische taal tot en met een minimalistische of zelfs magische plafondesthetiek waarbij de armaturen elegant blijven verborgen. Hoe de verlichting aan het plafond voor de presentatie van artikelen en de enscenering bekwaam kan worden ingezet, wordt in het artikel toegelicht. Daarbij komen zowel de mogelijkheden van het lichtconcept als de concrete armaturenindeling aan het plafond aan de orde.
We komen zelden winkels binnen waar het plafond wit is en een gelijkmatig, orthogonaal armatuurraster vertoont. Dat zou te zeer aan uitdrukkingsloze klaslokalen, gangen of ruimten in bestuursgebouwen herinneren en beslist een nauwelijks positief effect op de winkelervaring hebben. Veel eerder presenteert het plafond in de winkel zich als een spannend toneel voor de enscenering van het merk. Als compensatie voor weelderig, dicht op elkaar aangeboden artikelen op tafels en in schappen vormt het plafond in de winkel vaak een rustige tegenpool. Als materialen, kleuren en vormentaal uit de ruimte zich aan het plafond voortzetten, ontstaat een bescheiden, harmonische indruk van het geheel. Afhankelijk van het profiel van het merk ontstaat via ruwe materialen, zoals zichtbeton en ongestuukte plafonds, een stedelijk karakter of via houten lamellen en textielbanen een natuurlijke, zachte sfeer. Als de klant door het winkeldesign dient te worden gestimuleerd, zijn kleur- en materiaalcontrasten een tegenpool: zwarte plafonds scheppen een smalle, grotachtige indruk; door over een groot vlak verlichte plafonds ontstaan weer verbanden met de diffuse lucht in de buitenruimte. Via de parameters lichtsterkte en vlakheid fungeert het plafond dus als een belangrijk medium om breedte of intimiteit sfeervol in de betekenis van merkencommunicatie en productpresentatie te gebruiken. Bovendien kan het plafond door lichtstroken ook voor de rondleiding van de klant door de winkel dienen.