Architect | Yusef Abdelki, Halcrow (bouwdirectie als architecten), Spatium Architecten, Milaan (interieurdesign) |
Lichtplanner | Speirs and Major Associates, Edinburgh |
Fotograaf | Charles Crowell, Black Star |
Projectlocatie | Abu Dhabi |
De nieuwe moskee in Abu Dhabi is een bouwwerk van de superlatieven en verenigt traditionele ambachtskunst met actuele technologie - bijvoorbeeld bij de verlichting.
Verblindend wit, bijna als een fata morgana, verheft zich de indrukwekkende Sjeik Zayed Moskee aan het oostelijke einde van het eiland in de Perzische golf die het centrum vormt van het emiraat Abu Dhabi. Het Godshuis, genoemd naar Sjeik Zayed Bin Sultan Al Nayhan, de overleden heerser van Abu Dhabi en stichter van de Verenigde Arabische Emiraten, is een gebouw van superlatieven: het is de grootste moskee van de Emiraten en de op drie na grootste wereldwijd. Het bezit de grootste koepel van een moskee en het grootste handgeweven tapijt ter wereld. Binnen biedt het ruimte aan ruim 40.000 gelovigen. Elf jaar na aanvang van de bouw en een jaar na de inwijding dienen in de loop van dit jaar nu ook de werkzaamheden aan de buiteninstallaties te worden voltooid.
De wensen van de opdrachtgevers, het concept van de lichtplanners en de filosofie van ERCO als leverancier van de lichtwerktuigen, gingen bij dit project hand in hand: de lichtbronnen dienden zo onopvallend mogelijk te zijn verborgen en de verticale verlichting kreeg bijzondere aandacht.
In kanalen aan de rand van het plafond, in muurnissen of achter roosters met ornamenten verbergen zich honderden richtbare Lightcast spots, Stella spots en Stella wallwashers.
De Qibla, de gebedswand met de vergulde mihrab-nis, is naar de richting van Mekka gericht. Deze vormt het religieuze hoofdbestanddeel van de moskee en draagt de 99 namen van Allah als marmeren intarsia die door een glasvezeloptisch systeem op de achtergrond worden verlicht.
Ook in de met marmer beklede zuilenhallen rondom de centrale koepelzaal kozen de lichtplanners voor het visual comfort en het magische effect van verticale verlichting.
De centrale zaal wordt door machtige koepels overwelfd. De verschillende lichtcomponenten, waaronder ook „Licht om naar te kijken" in de vorm van een gigantische kroonluchter, kunnen, afhankelijk van het tijdstip van de dag en de gelegenheid, vol sfeer worden gecombineerd. Ook in de Golfstaten speelt een gering stroomverbruik intussen een rol. Dat is de reden dat de lichtwerktuigen van ERCO overal aanwezig zijn met spaarzame en duurzame halogeen-metaaldamplampen, waar dimbaarheid niet noodzakelijk was.
De moskee werd bekroond met de „Middle East Lighting Design Award 2008" als beste lichtproject in het gehele Midden-Oosten.
Ook buiten de moskee is het gebruik van producten van ERCO gepland: verschillende honderden schijnwerpers, vloerinbouwarmaturen en ruim duizend traparmaturen met moderne, energiebesparende LED-techniek zorgen daar in de toekomst voor efficient visual comfort.
Meer informatie en aanmelding voor rondleidingen per e-mail onder:
zayedmosquetour@adta.ae
Deelgenomen aan de bouw
Interieurarchitectuur: Spatium Architecten, Milaan
www.spatium.it
Uitvoerend architect: Halcrow
www.halcrow.com
Lichtplanning: Speirs and Major Associates, Edinburgh
www.lightarch.com