Een essentieel kenmerk voor de kwaliteit van verlichting is de beperking van verblinding. Als verblinding worden daarbij zowel de objectieve vermindering van het gezichtsvermogen als de subjectieve storing door het optreden van hoge luminanties of hoge luminantiecontrasten in het gezichtsveld beschreven. De tegenhanger van verblinding is visual comfort.
Verblinding kan door de lichtbron zelf worden veroorzaakt (directe verblinding) en kan ook door reflectie van de lichtbron ontstaan (verblinding door reflectie).
Bij directe verblinding wordt het plafondgebied voor de kijker bekeken dat onder hoeken vlakker dan 45° wordt waargenomen. Verblinding door reflectie is verblinding die, vooral door armaturen in het plafondgebied, voor de kijker meteen een onprettige, visuele storing veroorzaakt. Een speciaal geval vormt verblinding door reflectie op beeldschermen. Hier wordt verblinding vooral door verblindende lichtbronnen in het plafondgebied achter de kijker veroorzaakt. Voor werkplekken op kantoor kan de UGR-methode (Unified Glare Rating) worden toegepast om de verblinding voor een bepaalde positie van de kijker te bepalen.
Het extreme geval van de fysiologische verblinding is de absolute verblinding. Deze ontstaat wanneer luminanties van meer dan 104 cd/m2 in het gezichtsveld aanwezig zijn, dus bijv. door het kijken in de zon of door het directe zicht in artificiële lichtbronnen. De absolute verblinding is onafhankelijk van het luminantiecontrast ten opzichte van de omgeving: deze kan niet worden vermeden door een lichtere omgeving. Om een gevaar voor het oog te voorkomen, reageert een beschermende reflex die zorgt voor het sluiten van de ogen of zelfs van het afwenden van het hoofd.
Door de voortdurend herhaalde aanpassing aan diverse lichtsterkteniveaus en de verschillende afstand van kijktaak en verblindende lichtbron wordt het oog belast, wat als onaangenaam of zelfs als pijnlijk wordt ervaren. Ondanks het objectief gelijkblijvende gezichtsvermogen ontstaat zo bij de psychologische verblinding een aanzienlijk onbehagen: het prestatievermogen wordt verminderd, bijvoorbeeld op de werkplek.
Anders dan de fysiologische verblinding gaat het bij de psychologische verblinding bovendien om een fenomeen van informatieverwerking dat niet los van de context kan worden beschreven. Zo is bijvoorbeeld sprankeling op kristallen kroonluchters een verblindingseffect dat wordt verwacht, en dat daardoor niet als fysiologische verblinding wordt waargenomen. Het gaat anders bij reflecties op glanzend papier. De reflectie zelf biedt geen informatie en overlapt de gedrukt informatie.
In de architectuurverlichting is de absolute verblinding echter slechts zelden een probleem. Aanzienlijk vaker treedt hier de relatieve verblinding op, waarbij de vermindering van het gezichtsvermogen niet door extreme luminanties, maar door hoge luminantiecontrasten in het gezichtsveld wordt veroorzaakt.
Als door de verblindende lichtbron geen objectieve vermindering van het gezichtsvermogen, maar slechts een subjectief gevoel van verstoring teweeg wordt gebracht, dan wordt dat Psychologische verblinding genoemd. De blik wordt hierbij telkens weer van de kijktaak naar de verblindende lichtbron gestuurd; zonder dat dit gebied van de verhoogde lichtsterkte de verwachten informatie te bieden zou hebben. Net als bij een storend geluid genereert de verblindende lichtbron het visuele alarm dat de aandacht naar zich toe trekt en de waarneming verstoort.
