Technische omgeving

english (USA/CAN)

中文
日本語

Wij tonen u onze inhoud in het Nederlands. Productgegevens worden voor een technische omgeving met 220V-240V/50Hz-60Hz weergegeven.

Zoekresultaat

Snelkoppelingen Alle producten Advies Carrière Downloads Over ERCO

Gebruikersvriendelijker voor u

ERCO wil u de beste service bieden die mogelijk is. Daarom slaat deze website cookies op. Door het verdere gebruik van de website verklaart u zich akkoord met het gebruik van cookies. Meer informatie treft u in onze verklaring betreffende gegevensbescherming aan. Als u klikt op „Niet akkoord“ worden verder essentiële cookies geplaatst. Bepaalde inhoud van externe sites kan niet meer worden weergegeven.

tu_banner_copy

Verlichtingssterkte: voor definiëren, meten en berekenen

Grafische weergave van de verlichtingssterkte.

Verlichtingssterkte E als maat voor de per vlakeenheid A neerkomende lichtstroom.

De verlichtingssterkte (E) beschrijft de hoeveelheid licht dat op een oppervlak neerkomt. Deze is de verhouding van de neerkomende lichtstroom (Φ) ten opzichte van de grootte van de oppervlakte (A). De verlichtingssterkte wordt in de eenheid lux (lx) gemeten. Deze is gedefinieerd als lumen door vierkante meter (1lx = 1lm/m²). De verlichtingssterkte neemt af met het kwadraat van de afstand tot de lichtbron (fotometrische afstandswet).

Overzicht van het onderwerp Verlichtingssterkte

ERCO Lichtkennis is ook beschikbaar als whitepaper:

Compacte Lichtkennis: Fotometrie

Whitepaper downloaden

Handboek Lichtplanning

Brochure downloaden

Hoe wordt de verlichtingssterkte gemeten?

Om de verlichtingssterkte direct te meten, wordt een luxmeter resp. een lichtmeter gebruikt. Een lichtsensor met een gedefinieerde diameter meet het invallende licht en geeft de betreffende waarden in lux weer op het apparaat. Lichtmeters zijn beschikbaar in verschillende kwaliteitsklassen. Deze geven uitsluitsel over de tolerantie van de berekende waarden:
Klasse A: Tolerantie van +/- 5%
Klasse B: Tolerantie van +/- 10%
Klasse C: Tolerantie van +/- 20%
In de professionele lichttechniek worden daarom uitsluitend geijkte lichtmeters van een hoge kwaliteit gebruikt. Voor smartphones zijn er diverse apps die ook via een lichtsensor de meting van de verlichtingssterkte mogelijk maken. Deze zijn doorgaans echter niet geijkt en vertonen in vergelijking met professionele luxmeters sterke afwijkingen.

Goed om te weten:
Om de verlichtingssterkte correct te meten, dienen geijkte luxmeters te worden gebruikt. De meetkop moet parallel ten opzichte van het meetoppervlak zijn uitgelijnd en idealiter op dit vlak aansluiten. Aangezien de lichtmeter het totale op dit punt neerkomende licht meet, moet erop worden gelet dat de persoon die de meting uitvoert, geen armatuur in het meetveld overschaduwt!

Hoe kan de verlichtingssterkte worden berekend?

De gemiddelde horizontale verlichtingssterkte Em wordt berekend uit de lichtstroom Φ die op het bekeken vlak A neerkomt:

verlichtingssterkte (lx) = ^{lichtstroom (lm)} / _{vlak A (m²)}

Voor de praktijkgerichte berekening met de calculator kan de verlichtingssterkte op één punt ook via de lichtsterkte worden berekend. Voor de lichtsterkte raadpleegt u de lichtsterkteverdeling op het productgegevensblad van de armatuur. De toe te passen formule luidt:

verlichtingssterkte (lx) = ^{lichtsterkte (cd)} / _{afstand (m)²}

Deze formule beschrijft de fotometrische afstandswet: De lichtsterkte in candela (cd) wordt door het kwadraat van de afstand (m) van het lichtuittredingsvlak en meetvlak gedeeld. Hierbij moet u erop letten dat het licht in dit geval in een rechte hoek op het doeloppervlak neerkomt.

Welke waarde moet de verlichtingssterkte op de werkplek hebben?

Op de werkplek is een goede verlichting belangrijk om lang geconcentreerd, maar ook veilig te kunnen werken. De Europese vastgelegde norm EN 12464 laat zien aan welke lichttechnische vereisten er moet zijn voldaan: de hoofdkenmerken zijn naast verlichtingssterkte

luminantieverdeling;

verblindingsgevaar;

lichtrichting;

lichtkleur en kleurweergave;

knipperen en

daglicht.

Tabel Verlichtingssterkte: Hoeveel lux op de werkplek?

Werkruimtes en taken	Verlichtingssterkte lx
Afdelingskeukens, kantines en pauzeruimtes	200
Kantoor: Archiveren en kopiëren	300
Kantoor: Schrijven, lezen en gegevensverwerking	500
Kantoor: Met de hand technisch tekenen	750
Archieven	200
Verkoopvloer	300
Kassazone	500
Controle, verfijnde werkzaamheden	1000

Bron: ASR A3.4 Verlichting en direct zicht, commissie voor werkplaatsen, ASTA-bedrijfsleiding, BAuA, www.baua.de

Het belang van daglicht werd in de bijgewerkte DIN EN 12464-1 uit 2011 in het bijzonder benadrukt. Bovendien wordt er telkens weer op gewezen dat verlichting bestuurbaar of regelbaar dient te zijn.
Ook de door het Duitse ministerie voor arbeid en sociale zaken bekend gemaakte commissie voor arbeidsplaatsen geeft de stand van de wetenschappelijke kennis weer inzake veiligheid en gezondheid op de werkplek bij het inrichten en functioneren van arbeidsplaatsen:

De gemiddelde verlichtingssterkte in de omgeving van een werkplek met een verlichtingssterkte van 300lx moet ten minste 200lx bedragen.

Bij werkplekken die met 500lx of meer dienen te worden verlicht, moet de gemiddelde verlichtingssterkte in de omgeving ten minste 300lx bedragen.

Verlichtingssterktes van meer dan 500lx in de zone van de werkplek kunnen een hogere, gemiddelde verlichtingssterkte in de omgeving vereisen.

De minimale verlichtingssterkte in de omgeving mag niet lager zijn dan het 0,5-voudige van de gemiddelde verlichtingssterkte van de omgeving.

Bij gemakkelijke visuele taken wordt een voldoende gezichtsvermogen al door geringe verlichtingssterktes bereikt, terwijl gecompliceerde visuele taken hoge verlichtingssterktes vereisen. Zo vormt 20lux een ondergrens, waarbij bijv. de gelaatstrekken van mensen nauwelijks nog kunnen worden onderscheiden.

Goed om te weten:

De door twee of meer lichtbronnen gegenereerde verlichtingssterkte kan worden opgeteld. Als een armatuur op kantoor bijvoorbeeld de verlichtingssterkte van 500lx op een bureaublad genereert en een tweede ook, dan bedraagt de verlichtingssterkte op het bureaublad 1000lx, wanneer beide armaturen worden gebruikt.

Wat is het verschil tussen verlichtingssterkte en luminantie?

Grafische weergave van het verschil tussen verlichtingssterkte E en luminantie L.

Verlichtingssterkte en luminantie zijn in de lichtplanning twee belangrijke lichttechnische grootheden. Beide houden rekening met de gevoeligheid van het menselijk oog voor lichtsterkte. De verlichtingssterkte is de grootheid voor het op een oppervlak neerkomende licht. De luminantie beschrijft daarentegen het door hem gereflecteerde licht. Als een wit en een zwart blad met dezelfde intensiteit worden verlicht, dan zal op beide bladen dezelfde verlichtingssterkte worden gemeten. Het witte blad reflecteert echter duidelijk meer licht dan het zwarte blad en heeft daardoor een duidelijk hogere luminantie.

Wat is de puntverlichtingssterkte?

In tegenstelling tot de gemiddelde verlichtingssterkte (E_m) die een uitspraak doet over de gemiddelde verlichtingssterkte van een oppervlak, beschrijft de puntverlichtingssterkte (E_p) de exacte verlichtingssterkte op een punt.

Met behulp van de fotometrische afstandswet kan ook de verlichtingssterkte op afzonderlijke punten in de ruimte worden berekend. Met indirecte verlichtingsaandelen wordt bij de berekening geen rekening gehouden. Deze kunnen er door een aanvullende berekening echter bij worden betrokken. De berekening van de puntverlichtingssterktes speelt vooral bij de lichtplanning voor strikt afgebakende en door afzonderlijke armaturen verlichte zones een rol, bijvoorbeeld bij expositiestukken in een tentoonstelling.